Jeneratör mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren bir elektrik üretecidir. 1831 yılında ilk kez Michael Faraday tarafından üretilen jeneratörün tam anlamıyla kullanımı ve seri üretime geçirilmesi 1850'li yıllarda aydınlatma amaçlı kullanılmasıyla başlamıştır. Günümüzde robotlarda kullanılmak için jeneratörlerin nano boyuttaki halleri geliştirilmektedir. Bununla birlikte değişik boyutlarda üretilmiş ve kullanılan jeneratörler mevcuttur.
Jeneratörlerin Çalışma Prensipleri Nedir?
Aslında jeneratörlerin çalışma prensipleri çok karışık değildir. Basit bir jeneratör devresi; manyetik alan ve bu manyetik alanlar arasında hareket eden bobin tellerinden oluşur. Bir jeneratör rotor ve stator denen iki ana bölümden oluşur. Jeneratörler elektrik motorlarında olduğu gibi elektromanyetik kuvvetin oluşma prensibine göre çalışırlar. Yani bu demektir ki; bir iletkenin etrafındaki manyetik alan değişirse iletkende bir akım oluşur. Bu prensibe göre klasik bir jeneratörde bulunan mıknatıs yapıdaki rotor kısım, stator bölümün içinde veya etrafında döner. Sabit iletken yapıdaki stator kısımda bulunan manyetik alan, mekanik enerji yardımıyla dönen rotorlar sayesinde değişir ve elektrik akımı üretilmiş olur.
Jeneratörler ürettirkleri akım türüne göre değişik isim alırlar. Dalgalı yani alternatif akım üreten jeneratörlere alternatör, doğru akım üreten jeneratörlere ise dinamo adı verilir.
Elektrik enerjisi üretmek için ihtiyaç duyulan mekanik kuvvetler;

• Hidroelektrik santrallerden su yardımıyla;
• Nükleer santrallerde çekirdek bölünmelerinden elde edilen enerji ile üretilen buhar yardımıyla;
• Termik santrallerde kömürün yakılması ile elde edilen buhar ile;
• Rüzgar santrallerinde rüzgar yardımıyla sağlarız.

Bunlarla birlikte dalga jeneratörleri de henüz gelişme aşamasında olan bir teknolojidir. Gelecekte dalga jeneratörleri yardımıyla dalgaların hareket enerjisinden elektrik enerjisi oluşturmak hedeflenmektedir.
Jeneratörleri elektrik motorlarından ayıran en önemli özellik verimi arttıracak ek özelliklere sahip olmalarıdır. Jeneratör devresinde oluşan elektrik akımının büyüklüğü

• Bobin tellerin sarım sayısına,
• Manyetik alanın büyüklüğüne,
• Manyetik alan ve teller arasındaki açının ölçüsüne ve
• Eksenin dönme hızına bağlı olarak değişir.

Jeneratörler Nerelerde Kullanılabilir?

• Elektrik kesiklerinin sık yaşandığı bölgelerde,
• Hastane, banka, diyaliz merkezi gibi elektrik kesintisinin yaşanmaması gerektiği yerlerde,
• inşaat alanlarında, şantiyelerde
• Baz istasyonu gibi yapılarda güvenle kullanılabilir.