Konu: TEFE Nedir?
Tekil Mesaj gösterimi
Alt 08 Kasım 2015, 16:20   #1
buse
Avatar Yok
Üyelik tarihi: 15 Nisan 2015
Mesajlar: 12,520
Aldığı Beğeni: 0
Beğendikleri: 0
Standart TEFE Nedir?



Açılımı Toptan Eşya Fiyat Endeksi olan TEFE, adından anlaşılacağı gibi toptan satılan eşyalardaki fiyatların artışını ölçen endekstir. TÜİK tarafından hazırlanan bu endeks yerini artık ÜFE'ye (Üretici Fiyat Endeksi) bırakmıştır. ÜFE'nin kullanılmaya başlanmasından önce hazırlanan bu endeks gündelik hayatta duyduğumuz enflasyon arttı/artacak söylemlerinin habercisi niteliğindeydi. Yani ilgili birimler, ekonomistler, siyasiler bu endeksteki değişmeleri dikkate alarak enflasyon üzerine konuşmaktaydılar. Fakat tüketiciyi etkileyen enflasyon TEFE değil TÜFE'dir. Aslında TEFE, TÜFE'deki değişmelerin habercisi niteliğinde idi denilebilir.
TEFE de TÜFE gibi önceden endekse dahil edilmiş mallardan oluşan belirli bir mal sepetinin fiyatındaki değişmeleri ölçer. Burada TEFE'nin TÜFE'den ayrıldığı nokta;t üketici fiyat endeksi direkt olarak tüketicinin eline geçen malların fiyatlarını ölçerken, toptan eşya fiyat endeksinin kapsamı daha geniştir. Toptan eşya fiyat endeksi hammadde ve yarı mamullerin de fiyatlarını içerir ve malların üretici kesiminden dağıtıcı kesime (yani üretimden kullanıma geçerken aracılık eden kesime) geçerkenki fiyatları ölçer.
Örnekle destekleyecek olursak birinci durumda; X firması var ve sadece cep telefonu üretiyor varsayalım. Bu X firması 100 adet cep telefonunu üretti ve bu telefonlar artık kullanıma hazır. Bilindiği üzere tüketiciler malları çoğunlukla direkt olarak üretici firma kanalıyla satın almazlar. Dağtıcı niteliğinde firmalar bulunur ve mallar bu firmalar aracılığıyla tüketiciler tarafından temin edilir. Kullanıma hazır olan 100 adet cep telefonunun bir bölümü dağıtıcı firmaların eline 10 TL fiyat üzerinden geçti diyelim. Dağıtıcı firmaların da bu telefonlar üzerinden kâr edeceği göz önünde bulundurulursa ve 1 adet telefonun üzerine de 5 TL kâr eklenip tüketiciye satılması durumunda artık cep telefonu tüketicinin eline 15 TL fiyat üzerinden geçecektir. İkinci durumda ise X firması telefonları artık 15 TL üzerinden dağıtıcı firmalara satsın ve dağıtıcı firmalar da telefonu tüketicilere satmak üzere 25 TL fiyat biçsin. Malların üretici kesimden dağıtıcı kesime geçerkenki fiyatların değişimini ölçen TEFE ikinci durumda [(15-10)/10]=%50 olarak gerçekleşmiş olacaktır. Malların dağıtıcı firmalardan tüketicilere geçerkenki fiyatları ölçen TÜFE ise [(25-15)/15]=%66 olarak gerçekleşecektir.
TÜFE'nin habercisi niteliğindeki TEFE gerek hesaplama kısmındaki zorluklar, gerek bir malın birden fazla el değiştirmesi sonucu aradaki el değiştirmelerin kaç sefer olduğunun saptanamaması vb. durumlar nedeniyle yerini ÜFE'ye bırakmıştır.
  Alıntı Hızlı Cevap