Reel Faiz Nedir?
 

http://cdn.nasilkolay.com/static/Q7J...ir_646x340.jpg

Bugünkü 1 TL yarınki 1 TL den daha değerlidir söylemi üzerine enflasyonun ne denli önemli olduğunu vurguladıktan sonra aslında tasarruf sahiplerine ödenen piyasa faiz oranının değil de bunun enflasyondan arındırılmış halinin yani reel faizin önemli olduğunu vurgulamak gerekir.
Reel faiz, piyasa faiz oranı ile o dönem yaşanılan enflasyon miktarının arasındaki farktır. Örneğin elinizde 1000 TL var ve bunu herhangi bir bankanın vadeli mevduat hesabına %15 piyasa faiz oranı üzerinden 1 yıllığına yatırdınız kabul edelim,1 yıl sonunda elinize geçen para miktarı 1150 TL olacaktır. Görünürde 1000 TL niz %15 artmış durumdadır,fakat siz 1000 TL yi vadeli mevduat hesabına yatırarak fiyatları bir sonraki döneme göre daha düşük olan mal ve hizmetlerden satın almaktan vazgeçip %15 nominal faizli vadeli hesaba yatırmayı seçtiniz. Hepimizin kabullendiği bir olgu olarak;1 yıl sonra hemen hepsi mal-hizmetlerin fiyatları bir önceki döneme göre artmış durumda olacaktır. 1 yıl sonra da bu artış,yani enflasyon oranı da %10 gerçekleştiğini varsayarsak miktar olarak 150 TL arttığını düşündüğünüz 1000 TL nizin %0,045 reel faiz oranı ile aslında sadece 45 TL arttığının farkına varmanız muhtemeldir. Çünkü elinize geçen 1150 TL 1 yıl öncesine kıyasla artık daha az mal-hizmet satın alabilmektedir. İşte buradaki reel faiz oranı da (%0,045) bize enflasyonun ortadan kaldırdığı satın alma gücünden sonraki artışı anlamamızı sağlar.
Reel faiz hesaplaması ise şöyledir:1+Reel Faiz Oranı=1+Nominal Faiz Oranı/1+Enflasyon oranı. Nominal faiz oranının %15,enflasyon oranının da %10 olduğu bir durumda Reel Faiz oranı da %0,045 olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomi Bilimi'nin tabanının oluşmasında büyük rol oynayan Klasik İktisatçılar kişileri rasyonel kabul etmişler ve dolayısıyla, ''her insan,çoğu aza tercih eder.'' gibi bir varsayımın geçerli olduğunu savunmuşlardır. Bu varsayımlar, klasik iktisatçıların bilimsel hipotezlerinin geçerli olması açısından gereklidir fakat şöyle bir gündelik yaşama dönecek olursak örneğin tasarruf amaçlı vadeli hesaba yatırılmak üzere elinde belli bir miktar para bulunan sokaktaki herhangi bir vatandaşa, paranızı vadeli hesaba yatırırken nelere dikkat edersiniz diye soracak olursak muhtemelen çoğunlukta olacak cevaplar:verilen faiz oranına ve vadeye dikkat ederim şeklinde olacaktır. Dikkat etmemiz gereken konu;reel faizin en azından enflasyonun anaparaya getireceği tahribatı önleyecek bir düzeyde olmasıdır. Eğer tahribatın üzerinde bir reel faiz ile karşı karşıya isek;tasarrufumuz daha değerli hale gelecektir.