Birçok insan hava kuruluğunu bir sorun olarak görmez. Oysaki kuru hava kronik burun tıkanması, burun kanamaları ve sinüzit gibi birçok felaketin başlamasındaki ilk adımdır. Bunu anlayabilmek için burnun nasıl işlediğini ve ne yapmaya çalıştığını anlamalısınız.
Burun ciğerlerinize hava taşımaktan çok daha fazlasını yapar. Havayı ciğerlerinize taşırken birçok başka görevi de yerine getirmek zorundadır. Burun ciğerlerinize nemli hava taşımanın anahtarıdır. Ciğerler kan akışına oksijen katıp kandaki karbondioksitin tekrar havaya karışarak vücudu terk etmesine izin veren çok nazik çeperlerle çevrilidir. Akciğer çeperlerinin bu görevi yerine getirebilmesi için nemli olması gerekir. Kuru çeperler bu gazları çözemezler. Ciğerlerdeki kuru hava ciğer çeperlerini kurutur, bu yüzden vücut ciğerlere giden havayı nemlendirmelidir. Bu işi büyük ölçüde burun yapar. Burunda kıvrımlar denilen cepler vardır. Bunlar burnun hava yollarıyla bağlı 5 6 santimetre uzunluğunda dehlizlerdir. Bunların çeperlerinde sürekli olarak mukus ve su salgılayan nemli ve çok elastik dokular vardır. İçeri giren yeni hava bu pasajlarda nemlenir.
Hava nemliyse burun o kadar ağır çalışmak zorunda değildir. Ayrıca bu kıvrımlar nemli ve yapışkan olduğu için toz, kir, polen, bakteri ve virüsler havadan filtre edilerek çeperlere yapışır ve salgılanmış olan mukusla yakalanır. Burun tüy denilen küçük kıllarla kaplıdır ve bu kıllar sürekli olarak mukusu burnun arkasına iterler. Burnun arkasına akan mukus yutulur ve midede sindirilir. Nem oranı % 50 ise tüyler çok iyi çalışır. Nem % 50’den aşağıysa tüyler yavaşlar ve mukus birikerek kalınlaşır.
Bütün bunlar teoride harika işler. Ne var ki kuru iklimde veya kuru havalarda sorunlar çıkar. Eğer ısıtıcı veya klima havayı ısıtıyorsa nem daha da azalabilir. Burun bu durumda kurur ve mukus kalınlaşarak enfeksiyona uygun hale gelir. Burunun mukus tabakası çatlama ve yırtılma noktasına kadar kuruyabilir. Burnun mukus tabakası dış derimize benzemez, çok ince ve kırılgandır. Mukusun kuruduğu için çatlayan yerinde bir kan damarı varsa kanama oluşur. Bu burun kanamasına epistaksis denir ve kış ve yaz aylarında daha fazla meydana gelir.
Burun mukus birikmesinden ve mukus çeperinin aşırı derecede kurumasından kendini korumaya çalışır. Bunu kıvrımların şişmesini ve burun deliklerini geçici olarak kapama yoluyla yapar. Bu şekilde çeperler tekrar temizlenir ve nemlendirilir. Bu süreç küçük ölçekte her gün yaşanır. Nem oranı % 50’nin üstündeyse kıvrımlar fazla şişmediği için birçok insan burnun tıkalı olduğunu anlamaz. Burun deliği tıkanmaları için burun eğriliği, burun polipleri ve ince burun deliği gibi diğer sorunları olan insanlar kıvrımların bu normal hareketinde burun deliklerinin tıkandığını fark ederler. Eğer odadaki nem oranı % 50’inin altına düşerse, kıvrımlar ciddi biçimde şişebilir ve ciddi burun tıkanmasına neden olabilir. Bunun için evde nemlendirici kullanmak veya ısıtıcı kullanılacaksa nemlendiricili ısıtıcılar kullanmakta fayda vardır.