Bütün grip virüslerine karşı koruma sağlayan tek bir aşı; araştırmacılar yıllardır bunun peşinde. Şimdilerde bu yolda bir adım atıldı: Bilim insanları bir hastanın kanından, birçok ayrı grip virüsünü tanıyabilen bir antikor aldılar.


Durum, meşhur “samanlıkta iğne aramak” deyimi gibiydi: Uluslararası bir araştırma ekibi, tek bir grip virüsünü değil grip virüslerinin büyük bir bölümünü tanıyan bir antikor keşfetti. Yayımlanan bir çalışma kapsamlı bir grip koruması için ilk adım olabilir.

Grip mikropları kendilerini çok hızlı değiştirebildiklerinden, aşılar her mevsim yeniden uyarlanır. Aşı yaptıracak kişiler de her yıl yeni bir aşıya gereksinim duyar. Grip virüslerinin büyük çoğunluğuna karşı koruma sağlayacak bir aşı bunu değiştirecektir.

İsviçre’deki bir biyotıp araştırma enstitüsünün bilim insanları, sekiz gönüllünün kan örneklerinden antikor üreten 100.000’den fazla farklı hücreyi inceledi. Kan verenler, kısa süre önce bir grip geçirmiş veya gribe karşı aşı yaptırmıştı.

Antikorlar vücut direncinin önemli bir kısmını meydana getiriyor. Yabancı yapıları, böylece virüs veya bakteri gibi hastalık mikroplarını tespit ediyor ve kendini onlara tutturuyor. Böyle yaparak virüsün tamamını değil yüzey alanı hakkında sadece bir ayrıntıyı öğreniyor. Dolayısıyla, bir antikorun yalnızca tek bir tür grip virüsünü, bu virüsün hedef yapıya sahip olması kaydıyla tanıması mümkün.

Ama antikorlar, daha çok grip türüyle kendini eşleştiren özgün yüzey yapılarını da ara sıra tanıyor. Pratikte, araştırmacılar hemaglutinin proteinin tercihen birçok türünü tanıyan bir antikor araştırdılar. Bu protein influenza A virüsünün kılıfının büyük bölümünü oluşturuyor ve hat safhada değişken.

Bilim insanları şunu keşfettiler: F16 olarak işaretlenen bir antikor, influenza A virüsünün 16 alt türünü tanıdı. Sırf bu da değil: Antikor enjeksiyonu, dağ gelincikleri ve fareleri farklı grip virüslerinin daha sonraki başka ölümcül dozlarına karşı korudu. H1N1 türü grip virüsü enjekte edilmeden iki gün önce, farelerin de antikorlarının yarısı yüksek dozdaydı.

Özel bir analiz tekniği olan röntgen kristal yapı tekniğiyle, bilim insanları antikorların grip virüslerinde nereye yerleştiğini tespit ettiler. Bu bilgi, aşının geliştirilmesine yardımcı olabilir.