Havale, beyinde meydana gelen bir sinir sistemi hastalığıdır. Özellikle çocuklarda, ilk yaşlarda beynin hızlı gelişimi devam ederken sıklıkla görülebilen bir durumdur. Nadir de olsa her çocuk havale geçirebilir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında ona yardımcı olabilecek kişi sadece yanındaki kişi olacaktır. Bu kişiler de genel olarak aile fertleridir.
Kişinin ilk olarak yapması gereken; kendi sakinliğini korumasıdır, asla bir yakınını çağırmaya gitmek gibi bir harekette bulunulmamalıdır. Çünkü o dakikalar ya da saniyeler, sizin çocuğa sağlayacağınız yardımlar açısından çok değerli zamanlardır. O an içerisinde bakılması gereken aslında çocuğun yaşamsal desteğe ihtiyacı olup olmadığıdır. Çocuğun ağız yoluna bakılarak, solunum hareketini yapabilmesi sağlanmalıdır. Eğer ağız çevresi morlaşmışsa, o zaman solunumda bir sorun vardır. Ağzında kusmuk, kan gibi herhangi bir yabancı cisim varlığına da dikkat edilmesi gerekir. Yabancı cisim var ve ağız çevresi mor ise, solunum yollarını açık tutmak için çocuğu sağ yana yatırılmalı, bir bez ile ağız çevresi temizlenmelidir. Kusma bitene kadar bu pozisyonda tutulur. Kusma bittikten sonra düzgün bir yere (halı üzerine) sırt üstü yatırılması gerekir. Çocuk bu şekilde yatarken, başı hafif yukarı kaldırılır ve boynunun altına destekleyici bir havlu konulmalıdır. Böylece solunumu destekleyici en iyi pozisyon sağlanır.
Bu aşamadan sonra ağız yolu açık olması sağlanmalıdır. Örneğin; ağzı kenetlenmiş, hırıltı sesi gibi sesler fark edildiğinde, bu durum nefes almasını zorlaştıracağından, temiz bir tahta kaşıkla dilin üzerine bastırılarak hem nefes alması kolaylaştırılır hem de dilini ısırması engellenebilir. Ancak kaşığı çok ileri itmemek gerekir, öğürtü veya kusma yapabilir. Bu şekilde nefes yolları açık olması sağlanır.
Bu önlemlere rağmen, çocukta morluk var ve nöbet anında; suni teneffüs yapılması gerebilir. Tabii ki bu konuda deneyimli olunması en önemli husustur. Eğer müdahale edemeyecekseniz, çocuk sağ yatış pozisyonunda hastaneye nakledilmesi önemlidir. Nöbet esnasında, bütün vücudun çırpınma şeklinde gerçekleşmesiyle ve beş dakikadan fazla sürmesi halinde çocuk için hayati tehlike oluşturacaktır. Bu durumda acil ilaçlarla durdurulması gerekir.