Ceza uygulaması çocukta istenmeyen davranışın ortadan kalkması için uygulanır. Aileler evin içinde düzenin sağlanması, çocuğun disiplin bilincinin oluşması için genel olarak ceza yöntemini kullanırlar. Birçok aile maalesef cezayı çocuklarına bilinçsizce uygular. Dayak ve baskı çocukların gelişimine olumsuz etkiler bırakır. Karakter oluşumunda negatif, kalıcı davranışlara sebebiyet verirler.
Dayak ve psikolojik şiddete maruz kalmış çocuklar, ailesine karşı öfkeli olur. Hayatta karşılaştıkları sorunları şiddetle çözmeye yönelirler. Kendisine ve çevresine saygı duymaz ve özgüvenleri eksik olur.
Ceza çocuğa neyin, doğru neyin yanlış olduğunu asla öğretmez. Çocuğa mutlaka ceza almasına neden olan davranışı söylemeli ve doğru davranış açıkça anlatılmalıdır. Uzmanların önerdiği cezalar dışında kalan, şiddet içeren şekilde davranıldığında çocukta yalan söyleme, karşıdakini kandırma, inkar etme şeklinde olumsuz farklı davranışlarla karşılaşma olasılığı çok fazladır. 0-6 yaş aralığında anne, baba çocuk için bir modeldir. Çocuk ailenin davranış biçimini direkt olarak alır. Aile içinde şiddet, gürültü ve olumsuz iletişim biçimi varken sakin bir çocuk olmasını bekleyemezsiniz. Şiddeti gözlemleyen hatta yaşayan çocuğa ne kadar anlatılırsa anlatılsın kavgacı ya da saldırgan olmasının önüne geçemeyebilirsiniz.
Cezalandırma doğru ve uzmanların önerdiği biçimde uygulanmalıdır. Çocuğunuzu iyi bir birey olarak yetiştirmek istiyorsanız, cezalandırma yönteminde dikkat edilmesi gereken nüanslara uymalısınız.
Çocuğun bir konuyla ilgili ilk hatalı davranışını gördüğünüzde yapmanız gereken uyarmaktır. Burada önemli olan üzerinden zaman geçmeden anında uyarıda bulunmaktır. Kalabalık bir ortamda iseniz çocuğunuzla beraber yalnız kalacağınız bir kenara çekilin ve sadece onun duyabileceği şekilde uyarınızı yapın. Çocuğunuzu kalabalık ortamlarda incitmeyin.
Yapılan hataya karşılık uyarı yetersiz kaldıysa ve tekrara dönüştüyse açık açık çocuğunuzun anlayabileceği, yaşına uygun hatasının doğuracağı sonuçlarla ilgili bilgilendirin. Hatalı davranışının sizi üzdüğünü ve ailesi olarak bu hatalı davranışının onaylanmadığını söyleyin. Hatalı davranışın devamı durumunda cezalandırılacağını hatırlatın. Asla çocuğunuzu daha sonra uygulamayacağınız bir ceza ile tehdit etmeyin.
İstenmeyen davranış yine gerçekleştiyse cezayı hatırlatın. Hatırlatmayı yaparken aşırı gergin bir ortam oluşturmayın, sakin olmaya özen gösterin. Çocuğa hatasını düzeltene kadar sevdiği, yapmaktan hoşlandığı bir aktivite, oyuncak vs. yapamayacağını söyleyerek cezası bir süreliğine uygulanmaya koyulmalıdır. Çocuğa yaşına uygun olarak ceza verilmelidir. Odasında, yaşı kadar dakika söylenerek kalması, evinizde bir köşeye düşünme sandalyesi adı verilen bir sandalye koyarak orda yaptığı davranışı düşünmesi gibi cezalar uygulanabilir.
Çocuğunuza cezayı uygularken göz teması kurmadan yanında bekleyin. Çocuğunuza ceza süresi bitiminde ceza alma nedenini tekrarlayın, sizden özür dilemesini ve bir daha o davranışı yapmayacağını söylemesini isteyin. Özrünü kabul ettiğinizi söyleyerek çocuğunuza sarılın ve cezasını bitirin.