Baklagiller arasında yer alan barbunya protein deposu bir gıdadır. Yemeklerde kabukları kullanılmaz, iç kısmında yer alan taneleri kullanılır. Taze ve kurutulmuş olarak yemek çeşitleri yapılır.
Barbunyanın içeriğinde B1, C ve E vitaminleri ile kalsiyum, demir, magnezyum, potasyum, fosfor, bakır gibi mineraller bulunur.
Bol lif kaynağı olan barbunya sindirimi kolaylaştırır. Kabızlık gidericidir. Cilt yapısını onarır, hücre yenilenmesini sağlar. Kolesterolü düşürür. Vücutta kalsiyum eksikliğini giderir. Kemik yapısını güçlendirir. Ayrıca tok tutucu ve lifli olması sebebiyle diyet listelerinde de yer alır.
Barbunya Türk mutfağında çok kullanılan bir yemek çeşididir. Bunun dışında kış hazırlıkları yapılırken dondurularak saklanması ve konservesi de sıklıkla yapılır.
Barbunya Nasıl Pişirilir?
Barbunya kuru barbunya ve taze barbunya olarak iki şekilde pişirilir.
Kuru barbunya taneleri öncelikle soğuk suya konularak kaynayana kadar haşlanır. Siyah renge dönüşen suyu döküldükten sonra pişirmek üzere yemeklere katılır. Kuru barbunya bu şekilde haşlanarak salatalarda, pilaki çeşitlerinde ve çorbalarda kullanılır.
Taze barbunyanın önce kabukları ayıklanır. Tanelerinden yemek çeşitleri yapılır. En fazla yapılan çeşidi zeytinyağlı barbunyadır.
Zeytinyağlı barbunyayı hazırlamak için önce tencerede zeytinyağı ve ince doğranmış soğan kavrulur. Sonrasında küp şeklinde doğranmış havuçlar da kavrulur. İsteğe göre bu aşamada sivri biber de doğranarak katılır. Ayrı bir tarafta domateslerin kabukları soyularak doğranır. Tencereye eklenir. Domatesler suyunu çekince tuzu, şekeri ve barbunyalar eklenir. 2-3 dakika yemek karıştırılarak özleşmesini sağladıktan sonra sıcak suyu da eklenerek önce harlı ateşte sonra da kısık ateşte 40-50 dakika kapağı kapalı olarak pişirilir. Aynı şekilde hazırlanarak daha susuz kalacak şekilde pilaki olarak da pişirilir. Her iki türde de piştikten sonra üzeri kıyılmış maydanoz ve limon dilimleri ile süslenerek servis yapılır.
Barbunya kuşbaşı etle de pişirilir. Bunun için önce etler pişirilir. Daha sonra soğan ile yağ kavrulur. Pişen etler de kavrulur. Doğranmış domates ve biber de katılır. Tuzu ve barbunyaları da eklendikten sonra sıcak su ilavesi ile yaklaşık 30 dakika daha pişirilir. Yemeğin suyunun iyice çekmesi gerekmektedir. İsteğe göre acılı yapılır.
Barbunya salata yapımında da kullanılır. Haşlanan ve pişirilen barbunyalar, doğranmış köz biber, turşu, kıyılmış taze soğan ve maydanoz ile karıştırılır. Üzeri mısır taneleri ile süslenir. Sos olarak zeytinyağı ve limon hazırlanarak üzerine dökülür.