http://cdn.nasilkolay.com/static/ESW...ir_646x340.jpg


Vites sistemi arabanın hızına göre motordan maksimum verimi alabilmek için düzenlenmiş bir sistemdir. Yani her vites belli hız aralıklarında motor için en iyi performansı sağlamaktadır. Otomatik vitesli arabalarda bu işlem sistem tarafından kendiliğinden gerçekleşmektedir.

Düz vitesli araçlarda 3 ayrı pedal bulunmaktadır. Bunlar debriyaj, fren ve gaz pedalıdır. Vites değiştirilmek istendiğinde debriyaj pedalına basılarak vites topuzu arabanın hızına uygun olan vitese getirilir. Bu aşamadan sonra ayak debriyaj pedalından yavaşça çekilmelidir. Durma ve yavaşlama sırasında vites düşürmek gerekmektedir. Bu aşamada da debriyaja basılarak vites değiştirilmektedir.

Vites topuzuna bakıldığı zaman değiştirilmek istenen vitese hangi hareketlerle gerçekleştirileceği gözükmektedir. Çoğu araba 5 ileri vites ve geri vites sisteminde çalışmaktadır. Geri vites için en sol ve ileri, 1. vites için az sol ve ileri , 2.vites için az sol ve geri , 3.vites için ileri , 4.vites için sağ ve geri , 5. vites için sağ ve ileri hareketleri ile vites topuzu hareket ettirilmelidir.

Bütün araçlarda olduğu gibi düz vitesli arabalarda da öncelikle emniyet kemeri takılmalı ve aynalar şoförün en iyi görüşü alabilmesi için ayarlanmalıdır. Daha sonra araba çalıştırılmadan önce vitesin boşta olup olmadığı vites topuzu sallanarak veya vitesi değiştirip sonra boşa getirerek kontrol edilmelidir. Çünkü eğer böyle değilse araba çalıştırıldığı anda araba hareket eder ve 30-40 cm'lik bir mesafe kateder. Arabayı çalıştırmadan önce el freninin çekili olup olmadığını kontrol etmeniz de her ihtimale karşı alınılması gereken bir önlemdir. Çoğu araç kontak anahtarının çevrilmesiyle çalışmaktadır. Bazı eski araçlarda bu esnada biraz gaz pedalına basmak gerekebilmektedir. Diğer yeni araçlarda ise 'Start' yani çalıştırma tuşu bulunmaktadır.

Kalkış esnasında öncelikle ayağınız debriyaja basılır şekilde vitesi 1'e takmalısınız ve daha sonra debriyaj pedalının yaklaşık yarısını bırakıp gaza yavaşça basılmalıdır. İlerlemeye başlayınca debriyaj yavaşça tamamen bırakılmalıdır ve istediğiniz hıza göre gaz ayarlanmalıdır. Bu aşamada debriyaj pedalının ara noktasını bulmak ve gaza fazla basmamak için pratik yapılmalıdır. Artık araç ilerlemeye başladıktan sonra hızınızı ayarlayabilirsiniz. Bu esnada vites geçişlerine dikkat etmek gerekmektedir. En yüksek performans ve en az yakıt tüketimi için vites yaklaşık 2500 devir civarlarında değiştirebilirmelidir. Yavaşlarken eğer durma seviyesine yaklaşılırsa aracın stop etmemesi için debriyaja basılması gerekmektedir.

Virajlarda ayak gazdan çekilip gerektiği miktarda frene basılmalıdır ve viraj süresinde dikkatli olunmalıdır. Ve gerekirse vites düşürülmelidir. Ve her zaman için vites değiştirilirken vitese bakılmamalı ve göz yoldan ayrılmamalıdır. Bunun için gerekli miktarda pratik yapılmış olunmalıdır. Yokuş yukarı gidilirken gaza bir miktar daha fazla basılmalı ve yokuş aşağı iken çok fazla gaza basılmamalı hatta ayak frene üstünde durmalı ve fazla hızlanılmamalıdır.