Kırlangıç ailesinden olan mazak balıkları yaklaşık olarak 10-15 cm boyları arasındadır. Vücudu kırmızıya yakın bir renkte olan bu balıkların üst kısımları siyah beneklidir. Sağda ve solda renkli kanatları bulunan bu balıkların kanatlarının altında sakalları vardır ve kanatları yarım daire şeklinde bir görünüme sahiptir.
Genellikle Atlantik Okyanusu, Marmara, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yaygın olarak bulunurlar, diğer bölgelerdeki kadar çok olmasa bile Karadeniz bölgesinde de görülebilir. Göç etmeyen, kalıcı balıklardır. Kanatları oldukça renkli olan bu balıklar adeta gök kuşağını andırır.
Denizin dip bölgelerde yaşamayı seven ve oldukça sakin olan bir türdür. Ilık denizlerin sığ bölgelerde yaşayan türler de vardır. Derinlerde yaşayan türler genellikle levrekler gibi çift olarak yaşarlar.
Küçük kabuklu balıkları, yengeçleri, yumuşakçaları, böcekleri ve deniz bitkilerini yiyerek beslenirler. Göğüs yüzgeçleri ve kanatlarının hemen alt kısmında bulunan sakalları sayesinde balık deniz dibinde yürüyebilir, çakılları ve kumları da bu sakallar sayesinde karıştırabilir. Dişleri bir çinekop balığı kadar olmasa da oldukça keskindir.
Mazakların ömürleri ortalama on sekiz yıldır. Üç ya da dört yıl yaşadıktan sonra olgunlaşırlar ve yaz aylarında, gürültüden rahatsız oldukları zaman kıyılardan uzak ve sakin bölgelere üremek amacıyla giderler. Renkli, çok sakin, ağzı büyük ve kemikli balıklardan olan bu balık türünün eti beyaz ve çok lezzetlidir. Bu balıklar her mevsimde avlanılabilirler. Ekonomik bakımdan değerli balıklardır.
Başlıca beş çeşidi vardır. Bunlar kırlangıç, benekli kırlangıç, mazak, dikenli öksüz ve öksüz balığıdır. Mazak balığının rengi diğer türlerin renginden daha koyu kırmızı bir renktedir. Öksüz ise renginin pembe olması nedeniyle diğerlerinden ayrılır. Dikenli öksüz, sırtında bulunan dikenlerinden öksüzden ayrılır.
Mazaklar olta ya da ağ ile yakalandıklarında tekneye alındığında guruk sesleri çıkarmaya başlar. Bu sesler balığın yüzme keselerinin sıkışması ile orada bulunan havanın dışarı çıkması sonucu oluşan seslerdir. Bu balıkların avlanmalarında boy uzunluklarının 18 cm olma sınırı konulmuştur. Bu uzunluğun altında avlanmaları yasaktır.