Genelde Karadeniz'de bulunan hamsi, Marmara'nın bazı yerlerinin yanı sıra Doğu Akdeniz'de ve Baltık denizinde de ortaya çıkabilen bir balık türüdür. Karadeniz'in temel gıdası olmasıyla beraber dört yıllık ömürleri vardır. Hamsi balığı sürüler halinde yaşar ve deniz yüzeylerinden 40 metreye kadar gidebilme olanağına sahiptir.
Hamsinin şekli füze biçimindedir ve hafif yassı halindedir. Derisi pullarla kaplıdır ama derisine nüfuz etmediğinden dolayı kolayca dökülebilir. Alt kısmında ise beyaza yakın tonlamalar mevcuttur. Sırt mavi, yeşilimsi ve lacivert rengindedir, geniş bir ağzı bulunur. Normal şartlar altında 15 ile 20 cm olan hamsi balığı, avlanmadıkları takdirde 20 cm kadar uzayabilir. Bu tip balıklar açık denizde de görülebilir.
Hamsi, küçük olması sebebiyle olta ile tutulamayacağı gibi yeme de atlayabilen bir balık değildir. Bu balıklar genelde ağlarla yakalanır. Bu yakalama işlemi de gemiler veya tekneler vasıtasıyla yapılır. Doğum dönemi olarak da bilinen yumurtlama dönemi Mart ayından başlayıp Eylül ayına kadar devam eder. Bu süre zarfında hamsiler, Karadeniz'in kuzeyine doğru (Ukrayna, Rusya, Romanya ve Bulgaristan) göçe başlar ve dönemin ilerleyen günlerinde tüm Karadeniz'e yayılırlar. 5-10 metre derinliğindeki kıyı şeritlerinde üremesini gerçekleştiren hamsiler, en az 13.000 yumurtayı bir üreme periyodunda bırakabilir. Eylül ayı geldiğinde Karadeniz'in her tarafına dağılan hamsiler, Kasım ayına geldiğinde ise beslenmesi için güneye doğru göç ederler. Beslendikleri türler ise planktonlardur ve doğduktan en fazla 20 gün sonra aktif olarak beslenmeye başlarlar.
Hamsi'nin en önemli özelliklerinden birisi Türk mutfağındaki yemeklerinin çoğunluğuna uyabilmesidir. Izgara, tava, fırın, kağıt kebabı, buğulama, pilaki, yahni gibi yemeklerde kullanılabileceği gibi hamsi ekmeği ve hamsi pilavı gibi türleri de mevcuttur. Hamsi genel olarak potasyum deposudur (100 gr/192 mg, 1 porsiyon / 383 mg). Ayrıca sodyum ve kalsiyum oranı da mevcuttur. Ancak yağ oranı diğer balık çeşitlerine göre nispeten azdır.