İlk diş muayeneleri çocuk hekimleri tarafından yapılmaktadır. Çıkan her dişin fırçalanması çok önemlidir. Piyasada her yaşa uygun fırçalar mevcuttur. Bebeklerde macun kullanılmamalıdır. Özellikle uyumadan önce dişler mutlaka fırçalanmalıdır. Biberonlarının emzik kısmına ya da sütlerinin içine bal, pekmez, şeker katılmamalıdır. Biberon çürüğü dediğimiz yoğun çürükler meydana gelir. Süt dişleri daimi dişler için yer tutucu görevi görürler ve sağlıklı bir şekilde ağızda kalmaları çok önemlidir. Sağlıklı dişlere sahip çocuklar 3 yaşında diş hekimleriyle tanışmalılardır ve 6 ayda bir hayatboyu sürecek kontrollerine devam etmelilerdir. Çürüyen süt dişlerine, eğer dişlerin düşmelerine 6 aydan fazla bir zaman varsa mutlaka dolgu yapılmalıdır. E?er enfeksiyon sebebiyle kanal tedavisi yapılamıyor ve çekilmesi gerekiyorsa arka süt dişlerinin yerine mutlaka hareketli ve ya sabit yer tutucu yapılmalıdır. ön bölgede yer tutucuya gerek yoktur.

Emzik kaç yaşına kadar emilmelidir?

Bebeklerin emme ihtiyaçları doğaldır ve çene gelişimi için gereklidir. Ancak parmak emme, tırnak yeme, kalem ısırma gibi uzun süren diğer alışkanlıklar gibi uzun süreli emzik emme de ileride çok zahmetli bir tedaviyle düzelecek ciddi dişsel ve iskeletsel sorunlara yol açar. Emme eylemi 3,5 -5 en geç 7 yaşına kadar bırakılmalıdır. Alışkanlık bırakılmazsa çocuğun çene kemiği gelişimi yanlış yönlenecek ve ön dişler arasında açık kapanış denilen temassızlık gerçekleşecektir, Bu durumda ileride koparma, konuşma, dudak bütünlüğünün bozulması, postürü dahi etkileyecek sağlık ve estetik sorunlara yol açacaktır. Tedavisi mümkündür ancak gelişim aşamasında etkene engel olmak daha koruyucu bir yaklaşımdır.

Günümüzde genel kanı, çocuğun sağlıklı gelişimi için daimi dişlenmesinin başladığı 6-7 yaşlarında ortodontik muayenesinin yapılmasıdır. Çocuk için ideal ortodontik tedavi yaşı daimi dişlerinin tamamlandığı 11-12 yaşlarıdır. Ancak iskeletsel sorunların tedavisine daha erken başlanır (5-6 yaş). özellikle iskeletsel problemler kalıtımsal olabilir, o nedenle ailede yada akrabada iskeletsel bir sorun varsa çocuk mutlaka daha erken yaşlarda kontrole götürülmelidir. Gerekli olan durumlarda tedavi iki aşamalı yapılır; ilk aşamada çene gelişimlerini destekleyecek hareketli apareyler kullanılır bu tedavi 5- 8 yaşlarında başlanır, daimi dişler tamamlanınca asıl braket ve tellerle gerçeklestirilecek tedavisine geçilir.

İskeletsel ve gelişimsel problemler nelerdir?

- Alt çenenin, üst çeneyle olan ilişkisinde önde olması. üst ön dişlerin alt ön dişleri hapsetmediği durumda.
- üst ve alt çene arasında,ön-arka yönde çok fazla mesafe olması konumunda.
- Aşırı dişleklik, ağzı kapatmada zorlanma, kuş yüzü görünümüyle tanımlanan alt çenenin çok küçük olduğu durumlarda.

Yüzde ileri asimetri olguları

Dudak damak yarıklı bebekler: En zor tedavi edilen durumlardır. Çağlayarak akan bir nehri tutmaya çalışmak gibi. Nehrin akmasını engellemeyi bıraktığınız anda tekrar akacak ve kaybettiği zamanı hemen telafi ederek eski halini alacaktır. Özellikle alt çenenin önde olduğu durumlarda hasta çocuk ise büyümesi ve gelişimi durana kadar (bireyselliğe bağlı olarak 18-25 yaşlara kadar) takip edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda çocuğa hiçbir müdahale yapılmaz ve gelişimi durduktan sonra ortodontik tedaviyle kombine ileri çene cerrahisi uygulamasıyla kesin ve etkili bir tedavi uygulanır. Tabii cerrahi komplikasyonlar göze alınmalıdır. Bazı vakalardaysa, çenelerin büyüme ve gelişim yönleri kontrol altına alınabiliniyorsa hareketli aparelerle erken müdahale gerekir.

Alt çenenin geride olduğu konumda başarı daha yüksektir. Ancak çocuk motive edilemez ve uyum eksikliği gözlenirse, yine zaman kaybıyla sonuçlanabilir. En aktif büyüme döneminde; büyüme potansiyeli kullanılarak başarılı tedavi gerçekleştirilmeye çalışılır.
Dt.Elif GÜNDÜZ