Diyabet hastasısınız ve çocuk sahibi olmak istiyorsunuz ya da hamilesiniz ve hamileliğe bağlı olarak şeker hastalığınız doğdu. Bunun beraberinde aklınıza, “Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmem mümkün mü? Diyabet bebeğime geçer mi?” gibi sorular gelir. Diyabetle yaşamayı bilen, düzenli kontrol edilen ve hastalığı tamamı ile kontrol altında tutulan diyabetlinin sağlıklı bir bebek sahibi olmaması için hiçbir neden yok.
Femical 'Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği'nden Doç. Dr. Arda Lembet; gebe kalmadan önce ve gebelik esnasında diyabetle ilgili bilinmesi gereken noktaları şu şekilde açıklıyor: Diyabet, anne karnındaki bebeği birçok açıdan etkilese de diyabet bulaşıcı bir hastalık değildir ve bebeğe direkt olarak geçme olasılığı yoktur. Diyabete bağlı olarak, doğumsal anormallikler, düşük, ölü doğum ve erken doğum riski artarken, gebelik tansiyonu, plasentanın erken ayrılması ve ani kanamaların olasılığı yükselir. Tüm bunlara ve bebeğin kilosundaki artışa bağlı olarak da zor doğum ya da sezaryen ile doğum riskinde artış görülür. Doç Dr. Lembet, diyabeti olan kadınların gebe kalmadan birkaç ay önce özel takip ve tedavi programına alınarak, gebeliği sırasında diyabet ortaya çıkan kadınların ise, yine düzenli takibin yanı sıra, kişiye özel egzersiz ve özel beslenme planı ile sağlıklı bir bebek dünyaya getirebileceğini sözlerine ekledi ve aşağıdaki konulara dikkat çekti.
İyi bir gebelik sonucuna ulaşmak için gerekli şart, kan şekerleri takibinin çok yakından ve sıkı bir şekilde kontrol altında tutulmasıdır. Bu amaçla gerek duyulursa insulin de kullanılmalıdır. Annenin kullanacağı insulin bebeğe geçmeyeceği için oldukça güvenlidir. Gebelik öncesinde var olan diyabetin şiddeti ve komplikasyonları geçirilmiş gebelik nedeni ile daha kötüye gitmez. Ancak gebe kalmadan önce uzun dönem diyabeti olanlarda göz, böbrekler, kalp ve damar sistemi detaylı olarak değerlendirilmelidir.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu, günümüzde gebelik sırasında diyabet görülme sıklığının yüzde 5-9 dolaylarında olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Diyabet ve gebelik ilişkisi daima sorunları olan bir konudur. Tanı ve tedavideki gelişmeler sayesinde, artık binlerce diyabetik kadın problemsiz bir gebelik geçirerek sağlıklı bebek sahibi olabilmektedir. İnsülin keşfinden önce hem anne hem de çocuk yönünden var olan büyük problemler, bugün uygulanan erken tedavi yöntemleri sayesinde anne ve çocuktaki yan etki ve ölüm riskini asgari düzeylere indirmiştir.”
Hamilelik döneminde hormonların artışının tüm gebelerde görüldüğünü ancak gebelik diyabetinin sadece bazı kadınlarda rastlandığını belirten Doç Dr. Arda Lembet risk gruplarını şöyle sıralıyor:
• 1. derece akrabalarında diyabet öyküsü olanlar
• Kilolu veya şişman olanlar
• Daha önce 4 kg. ve üzerinde bebek doğuranlar
• Ölü doğum ve düşük yapmış olanlar
• Daha önceki gebeliklerinde “Gestasyonel Diyabet” hikâyesi olanlar
• Hipertansiyonu (yüksek tansiyon) ve kolesterolü yüksek olanlar
• Yaşı 30 ve üzerinde olanlar
• Daha önce “gizli şeker” olduğu söylenmiş olanlar
• Polikistik over hikâyesi olanlar
Dr. Lembet gebelikte ortaya çıkan şeker hastalığının tanısının, 24-28 gebelik haftaları arasında yapılan önce 50 gram ve bu testin pozitif çıktığı hastalarda da, sonrasında yapılan 100 gramlık şeker yükleme testi ile konulduğunu ifade ederken, yukarıda belirtilen risk faktörü olan hastalarda şeker yükleme testi için 24. hafta beklen kadar gelinmeden gebelik tespit edildikten sonra şeker yükleme testlerinin yapılmasının önemini ifade etmektedir.
Bebek sahibi olmak isteyen diyabet hastası kadınlar ve gebelik sırasında diyabet teşhisi konan kadınların sağlıklı bir doğum için dikkat etmeleri gereken en önemli konu, düzenli doktor kontrolü, özel beslenme planı ve tedavi programına uymalarıdır. Gebelik şekeri saptanan gebelerin doğumdan 6 hafta sonra 75 gram şeker yükleme testi yaptırmaları gerekir zira bu grup uzun dönem içinde diyabet veya glukoz intoleransı geliştirmeye adaydır.