Sağlıksız beslenme ve hareketsizliğe bağlı olarak gelişen obezite, hormon bozucu etmenlerle temas çocuklarda ergenlik yaşını öne çekiyor. Birçok ebeveyn de endişelenerek doktora başvuruyor. Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof.Dr. Serap Semiz erken ergenliğin 5 sinyalini anlatıp önemli bilgiler paylaştı

Milliyet.com.tr / PembeNar Özel

Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof.Dr. Serap Semiz erken ergenliğin kızlarda erkeklerden daha fazla görüldüğünü belirterek Bazı bulgular gözlendiğinde paniğe kapılmayın. Mutlaka düzenli şekilde çocuğunuzun takiplerini yaptırın dedi. İşte erken ergenliğin 5 sinyali...


1-Meme ve testis büyümesi

Kızlarda meme gelişimi, erkeklerde testis hacminin artması ergenliğin ilk belirtilerini oluşturuyor. Kızlarda 8 yaşından önce meme gelişiminin olması, erkeklerde ise testis hacminin 9 yaşından önce 4 ml ve üzerine ulaşması erken ergenliğin en önemli sinyalleri. Kızlarda 8 yaşından önce diğer ergenlik bulgularının eşlik etmediği “izole meme büyümesi” görülebiliyor. Bu çocuklarda genellikle kemik yaşında ilerilik, yumurtalık ve rahim boyutlarında artış gözlenmiyor ve büyüme hızı normal oluyor. Erken meme gelişimi olan çocukların düzenli olarak sık aralarla takip edilmesi ve bulgularda hızlanma olup olmadığının gözlemlenmesi gerekiyor.


2-Genital bölge ve koltuk altında kıllanma/ter kokusu değişikliği/sivilcelenme

Erken adrenarş (böbrek üstü bezi aktivitesi) kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce meme veya testis hacminde artış olmaksızın genital bölge ve/veya koltuk altı kıllanmasının ortaya çıkması anlamına geliyor. Böbrek üstü bezi hormonları olan androjenlerin salgılanmasının erken başladığı olgularda, genital bölge ve/veya koltuk altı kıllanmasına ter kokusu değişikliği, ciltte yağlanma ve akne gibi bulgular da eşlik edebiliyor. Erken adrenarşın düşük doğum ağırlığı, hızlı büyüme ve kilo fazlalığı ile ilişkili olduğu görülüyor. Çevresel endokrin bozucular da bu durumun oluşmasına neden olabiliyor. Ayırıcı tanıda böbrek üstü bezi hormonal bozukluklarının veya tümörlerin dışlanması gerekli. Genital bölge ve/veya koltuk altı kıllanması başlayan olgular düzenli olarak yakından izlenmeli, meme veya testis hacminde artış, büyümede hızlanma, kemik yaşında ilerleme olup olmadığı değerlendirilmeli.


3-Vajinal kanama

Adet kanamasının 9.5 yaşından önce görülmesi “erken adet kanaması” olarak tanımlanıyor. Vajinal kanamaya diğer ergenlik bulguları eşlik ediyorsa, bu durum gerçek adet kanaması olabilir. Bu kanama bazen meme gelişimi olmaksızın görülebiliyor. Bu durumda travma, tümörler, yabancı cisim, cinsel taciz gibi diğer vajinal kanama nedenleri dışlanmalı ve hormonal değerlendirme yapılmalı.


4-Büyümenin hızlanması

Ergenlik hızlı büyüme dönemidir. Kızlar meme tomurcuklanması ile adet arasında 2-2,5 yıl boyunca ortalama 15 cm, erkekler ise 3,5 yıl süren ergenlik süresince ortalama 20-25 cm boy kazanırlar. Ergenlik öncesi yılda 5-6 cm uzayan çocuğun büyüme temposundaki artış dikkat çekici olmalıdır. Ayrıca, ergenlik yağlanmanın geri döndüğü, yani fizyolojik kilo artışı ve vücut yağlanmasının gözlendiği bir dönemdir. Biyolojik yaşın artışı ergenliği tetikleyebildiği gibi, ergenliğin başlaması ile birlikte boy kilo artışı görülebilir.


5-Davranışsal değişiklikler

Ergenlikte fiziksel değişimlere ruhsal ve davranışsal değişiklikler de eşlik ediyor. Fiziksel ve hormonal değişimler, duygusal stres ve davranışsal problemlere neden olabiliyor. Utanma, sinirlilik, ebeveyn ile çatışma, cinselliğe ilgi artımı, sosyal izolasyon, beden algısı ile ilgili sorunlar, depresyon görülebiliyor. Prof.Dr. Serap Semiz, duygusal ve davranışsal değişimler yaşanmasının ergenlik açısından aileler için uyarıcı olması gerektiğini söylüyor.


Ergenlikte bu ayrıma dikkat!

Kız çocukta 8 yaşından önce meme gelişimi ve genital bölge ya da koltuk altı tüylenmesi olması, erkek çocukta 9 yaşından önce testis hacminde artış ve genital bölge ya da koltuk altında kıllanma olması erken ergenlik olarak belirtiliyor. “Erkence ya da erkene kaymış ergenlik” ise ergenlik belirtilerinin erkeklerde 9-10.5 yaşta, kızlarda ise 8-9 yaşta başlaması olarak tanımlanıyor.