Bel çevresinin erkeklerde 94 cm, kadinlarda ise 80 cm den fazla olmasi saglik açisindan önemli riskler tasimaktadir. Sagliksiz beslenme ve hareketsiz bir yasam sonucunda karin bölgesinde yerlesen fazla yag “Metabolik Sendrom” hastaliginin en gözle görülür belirtisidir. Insülin direnciyle baslayan, seker hastaligi, kan yaglarinda bozukluk, hipertansiyon ve koroner kalp hastaligina yol açabilen Metabolik Sendrom dogru beslenme ve düzenli egzersiz içeren bir yasam tarzi degisikligini zorunlu kilmaktadir. Et ve tatli tüketiminin arttigi Kurban Bayrami ise Metabolik Sendrom tehdidi altinda olan kisilerin daha dikkatli olmasini gerektirir.

Memorial Antalya Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastaliklari Bölümü’nden Uz. Dr. Gökhan Yazicioglu, Metabolik Sendrom hakkinda bilgi verdi ve özellikle Kurban Bayrami’nda dogru beslenmenin kurallarini anlatti.

Metabolik Sendrom belirtileri…

Bir kiside insülin direncinin olmasi, seker yükleme testi ile tespit edilebilen bozulmus glukoz (karbonhidrat) toleransi, seker hastaligindan en az birinin bulunmasi ya da hipertansiyon, kan yaglarinda bozulma (trigliserid yüksekligi veya iyi kolesterol düsüklügü), karin bölgesinde obezite (vücut kitle indexi’nin 30’dan büyük olmasi ya da bel çevresinin erkeklerde 94cm, kadinlarda 80 cm den fazla olmasi) durumlarindan da en az ikisinin bulunmasi metobolik sendrom tanisinin konulmasinda önemli kriterlerdir.

Tedavide öncelikle kilo kaybi saglanmali

Metabolik sendromda en uygun tedavi yöntemi, kilo kaybi ve düzenli egzersiz için yasam tarzinin degistirilmesi, saglikli beslenme ve gerekli kosullarda klinik hedeflere ulasmak amaciyla ilaç tedavisinin baslanmasidir. % 5-10’luk kilo kaybi bile metabolik sendromun tüm bilesenlerini kontrol altina alabilir. % 7’lik kilo kaybi ile birlikte düzenli fiziksel aktivite 4 yil içinde seker hastaligi gelisme riskini % 50 azaltmaktadir.

Beslenmede dogru yag kullanimi önemli

Metabolik sendromda beslenme tedavisinin amaci; insülin direncini düzeltmek ve insülin direncine bagli bozukluklari önlemektir. Total yag kalorinin %25-35 oraninda tutulmali, bunun da büyük kismi zeytinyagi, findik yagi ve kanola yagi olmalidir. Soya, ayçiçegi ve misirözü yagi daha az oranda tüketilmelidir. Omega-3 yag asitlerinden zengin beslenmeli, yani deniz ürünleri, findik, ceviz, badem, keten tohumu yagi tercihen tüketilmelidir. Karbonhidrat tüketimi toplam kalorinin %45-55’i olmali ve daha çok tam tahillar, meyve ve sebzeler, kuru baklagiller, tahilli ve yulaf içeren kahvaltiliklar tercih edilmelidir. Kalorinin kalan kismi proteinden alinmalidir ve tercihen derisiz tavuk veya hindi, yagsiz et ve yagsiz veya düsük yagli süt ürünleri daha saglikli seçeneklerdir.

Bayramda dogru beslenmek için…

Metabolik sendrom nedeniyle Kurban Bayrami’ni kirmizi et tüketiminden mahrum kalmadan geçirmek isteyen kisilerin ise beslenme aliskanliklarinda sunlara dikkat etmesi gerekir:

• Kirmizi ette bulunan yüksek miktardaki doymus yag zararli oldugundan bayram süresince et tüketim miktarinda ve sikliginda çok dikkatli olunmalidir. Ögünlerde 2-3 köfte kadar (60-90 gram) et tüketimi günlük et gereksinmesini karsilayacaktir.

• Etler kanserojen ögelerin olusumuna meydan vermemek, vitaminlerin kaybini ve besin zehirlenmelerini önlemek için izgara, firin ve haslama yöntemleriyle pisirilmelidir. Kizartmalardan ve kavurma yönteminden kaçinilmalidir.

• Kati yaglar et yemeklerinde kullanilmamalidir, etin kendi yagi ile pismesi saglanmalidir. Et kullanilarak yapilan sebze yemekleri yag eklenmeden pisirilmelidir.

• Etlerin çok yagli kisimlari yenmemelidir, hayvanin iç yaglari yemeklere lezzet vermek amaciyla kullanmamalidir.

• C ve E vitamini içermeyen etin yaninda, bu vitaminlerin bulundugu sebze, salata, taze sikilmis meyve sularini tüketilmelidir.

• Hamurlu tatli ve çikolata yerine, sütlü ve meyveli tatlilar az porsiyonlarda tüketilmelidir.

• Günlük tempolu yürüyüslere bayramda da devam edilmelidir.