Oruçla ilgili Kavramlar - Oruç ile ilgili Bilgiler

Oruçlar farz, vacib, nafile ve mekruh nevilerine ayrılır...
Ramazan-ı şerif orucu, kazaya kalan Ramazan oruçları ve kefaret oruçları farz olan oruçlardır. Bunlar için belli bir vakit yoktur. Kişi istediği zaman bunları tutabilir. Nezredilen oruçlar ise tutulması vacip olan oruçlardır. Nafile veya sünnet olan oruçlar ise Pazartesi ve Perşembe günleri tutulan oruçlar, "Eyyam-ı biz" denilen ayın parlk olduğu her ayın 13. 14. ve 15. günleri tutulan oruçlar, Aşura günü bir gün ilave edilerek tutulan oruçlar, Zilhicce ayının başından dokuz gün tutulacak oruçlar sünnet olan oruçlardır. Şevval Ayından 6 gün oruç tutmak çok faziletlidir.

Ramazan Bayramının birinci günüyle, Kurban Bayramının dört gününde tutulacak oruçlar ise tahrimen mekruhtur. Çünkü o günler bir ziyafet günüdürler. Davete icabet etmek gereklidir. Yalnız Cuma günü veya yalnız Cumartesi günüyle sadece Aşura günü bir gün oruç tutmak tenzihen mekruhtur.

Geceleyin iftar etmeyerek iki veya üç gün peşpeşe oruç tutmak (Visal Orucu) da mekruhtur. Faziletli olan Hz. Davud'un orucu olan bir gün imsak ve bir gün iftar yapmaktır.

Yevm-i şekte Ramazana niyet ederek oruç tutmak mekruhtur. Zevale kadar bekleyerek o gün Ramazan olduğunu anlaşılırsa niyet ederler, yoksa iftar ederler. Fakat şek günü nafileye niyete azmederek oruç tutmakta beis yoktur. Sonradan bu günün Ramazanın birinci günü olduğu anlaşılırsa bu Ramazan orucu yerine geçer.

Orucun Vakti

Orucun vakti ikinci fecirden güneşin batışına kadar olan müddettir. Fakat ikinci fecrin doğduğu ana mı yoksa aydınlığın ufukta yayılıp da ortalık biraz aydınlanmaya başladığı zamana mı itibar edilecektir? Bazı alimlere göre fecrin ilk doğduğu an muteberdir. İhtiyata uygun olan da budur. Diğer bazılarına göre ise aydınlığın biraz yayıldığı ana itibar edilir. Oruç tutanlar için kolay olan da bu görüştür. Bu hususta ihtiyata uymak en iyisidir.

Oruçlara ait niyetler

Oruca niyet edilmesi farzdır. Bir kimse oruca niyet etmeksizin, sabahtan akşama kadar aç kalsa bu kimse oruç tutmuş sayılamaz. Oruca kalben niyet etmek yeterlidir. Sahura kalkmak da bir niyet sayılır. Fakat niyeti dille söylemesi de mendubdur. Eda edilen Ramazan oruçlarıyla, günü belli olan adak oruçları ve nafile oruçlar için niyetin vakti güneşin batışından başlar zeval (kaba kuşluk) vaktine kadar devam eder. Bu süre içinde bu oruçlara niyet edebilir. Geceden niyet burada şart değildir. Sabah kuşluk vaktinde de niyet edebilir. Fakat bu zamana kadar niyet etmemişse artık kaba kuşluktan sonra niyet etse bile bu muteber değildir. Çünkü günün ekserisi niyetden hali olarak geçmiştir. Bu oruçlarda mutlak olarak oruca niyet kafidir. Orucu tayin etmek gerekmez. Ramazan kazası, kefaret ve günü belirlenmemiş oruçlar içinse mutlaka geceden niyet etmek gerekir. Bunlara gündüz niyet edilemez. Çünkü bu oruçlar için şer-i şerif muayyen bir gün tayin etmemiştir. Bu ancak geceden niyetle sağlanabilir. Yine bu oruçlarda orucun ne orucu olduğunu da niyetde belli etmek lazımdır.

Ramazanın her günü için ayrıca bir niyet lazımdır. Çünkü araya geceler girdiği için her günün orucu başlıbaşına bir ibadet olmaktadır.

Orucun Mekruhları

1-Oruçlunun misvak kullanmasında kerahet yoktur. İmam Ebu Yusuf'a göre su ile ıslatılmış bir misvakı kullanmak mekruhtur.
2-İstincada ve abdest alırken ağza ve burna su veririken mübalağa yapmak mekruhtur.
3-Kocası kötü huylu olan bir kadının pişirdiği yemeğin tadına tuzuna diliyle bakmasında kerahet yoktur.
4-Bir kavle göre her halde satın alınması lazım olan ve aldanma korkusu olan yiyecek maddelerinin tadına bakmakta beis yoktur.
5-Sakız çiğnemek mekruhtur.
6-Oruçlunun kan aldırması kendisini zayıf düşürecekse mekruhtur. Böyle değilse mekruh değildir.
7-Kendinden emin olmayan birinin karısını öpmesi mekruhtur.
8-Oruçlunun cünüp olarak sabahlaması orucuna zarar vermez.
9-Koku koklamasında kerahet yoktur.

Orucu Bozan ve Bozmayan Şeyler

1-Unutarak bir şey yemek yada içmekle, cinsi yakınlıkla oruç bozulmaz. Nisyan affedilmiştir.
2-Hata tarikiyle yemek içmekle ise oruç bozulur. Mesela oruçlu olduğu aklında olan bir kimse abdest alırken ağzına su kaçırsa orucu bozulur. Oruçlu olduğu aklında iken yağan yağmurun damlaları ağzına kaçsa yine orucu bozulur. Fakat oruçlu olduğu aklında değilse bu durumlarda orucu bozulmaz.
3-Burna akıtılan ilaç, kulağa damlatılan damla ile oruç bozulur. Fakat kulağa giren suyla oruç bozulmaz.
4-Göze dökülen bir ilaçla oruç bozulmaz.
5-İğne yaptırmak orucu bozar. (İmameyne göre bozmaz.) İhtiyata uygun olan iftardan sonra yaptırmaktır.