Borsada işlem yapmaya başlamadan önce, borsadaki temel kavramları ve bu kavramların içeriklerini öğrenmekte fayda var. Öncelikle borsada işlem gören hisse senetleri lot adı verilen birimlerle alınır satılır. Daha önceleri 1 lot 1.000 adet hisse senedini ifade ederken TL' den altı sıfır atılmasıyla 1 lot 1 adet hisse senedini ifade eder hale gelmiştir. Hisse senetlerinin içinde bulundukları fiyat grubuna göre adım aralığı vardır. Bunlara fiyat adımları denir. Yani fiyatı 3.10 TL olan bir senedin ilk fiyat artışında ne kadar olacağı bellidir.
Fiyat adım baremi son düzenlemeyle şu şekilde güncellenmiştir;
0,01 - 10,00 0,01
10,05 - 100,00 0,05
100,50 ve üzeri 0,50
Rakamlara göre 3.10 TL fiyatlı bir hisse ilk hareketinde 3.11 TL veya düşmesi durumunda 3.09 TL olacaktır. Ancak lot fiyatı 12.10 TL olan bir senet 0.05' lik adımlar atacağı için 12.10 dan 12.15 ve 12.05 TL olarak hareket edecektir.
Borsada işlemler seans esasına göre düzenlenir. Bu seanslar günde 2 ana seans olarak düzenlenmiş olup kendi içlerinde "açılış seansı" "tek fiyat seansı" "kapanış seansı" gibi bölümleri vardır. Kısaca seansların içeriğine de bakmakta fayda var. Açılış seansı, sabah 09:15 ile 09:35 arasında olup emir toplama ve açılış fiyatının belirlenmesi aşamalarını içerir. Sonra sürekli müzayede denilen bildiğimiz işlem yapılabilen sürekli müzayede seansı başlar 09:35 ile 12:30 arasında gerçekleşir. Bu şekilde ilk sabah seansı bitip öğlen arasına girilir. Saat 14:00 da 2. Seans için emir toplama süreci başlar 14:15 te bu bitip fiyat ayarlamaları süreci başlayarak 14:00 de işlem seansı açılır. 17:30' a kadar devam eder.
Seanslar içerisinde seansların gereği olan işlemleri yapabilmemiz için bir aracı kurum hesabımızın olması gerekir. Bu aracı kurum, bir yatırım aracılık şirketi olabileceği gibi Türkiye' de işlem yapmaya yetkili bir bankada olabilir. Bankada açacağınız yatırım hesabıyla işlem yapabilirsiniz.
Temel kavramlardan sonra işlem yapma aşamasına geçebiliriz. Öncelikle BİST(Borsa İstanbul) içerisinde tüm işlemler elektronik ortamda gerçekleşir. Borsa işlemi yapmak istediğimiz hesabımıza yatırım yapmayı düşündüğümüz miktarda parayı yatırıyoruz. İlk defa işlem yapacaksınız küçük ve gözden çıkartabileceğiniz bir miktar belirleyin. Minimum 1 lot işlem yapabiliriz. Almak istediğiniz senede göre para yatırabilirsiniz. Örnek senet fiyatı 6 TL ise en az yatıracağımız tutar 6 TL olmalıdır. Tabi denemek için ilk etapta 100-TL ile başlayabilirsiniz. Bir senet bir seansta en fazla +-%10 artış veya azalış gösterebilir. Bu sınırlandırılmıştır. Günde 2 seans yapıldığına göre 100-TL nizin gün sonunda en az 80-TL ye düşebilir yada 120-TL olabilir. Tabi burada tek bir hisse senedi aldığınızı ve gün boyunca beklediğinizi varsaydık. Borsayı da bir ticaret olarak düşünmekte fayda var. Fiyatlar düşükken alınmalı yükselince satılmalıdır. Hisse senetleri kendilerini çıkartan şirketin, faaliyet durumuna,içinde bulunduğu sektörün durumuna, yapmış olduğu yatırımlara ve yatırımların sonuçlarına ve ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik koşullara göre değişimler geçirirler.
Borsa esasen bir yorum ve tahmin oyunudur. Gelişmeleri doğru yorumlayıp uygun pozisyon alırsanız kazanç elde edebilirsiniz. Aksi halde kayıp kaçınılmazdır.