Döviz piyasalarında gerçekleştirilan işlemlerden biri olan Swap, dilimizde geri dönüşümlü değişim olarak da kullanılabilir. Swap kavram olarak; belirli miktardaki dövizin alınması ve başka bir tarihtetekrar satılmasıdır. Bu döviz işleminin tam tersi de mümkür. Bu durumda önce döviz satılır, başka bir tarihte tekrar satın alınır. Kısacası bir dövizin teslim tarihleri farklı olmak üzere tek bir işlemle alınması ve satılmasıdır.
Swap Nasıl Yapılır?
Swaplarda bu işlem bireysel yapılamaz. Swap işleminde alım satım işlemleri aynı banka, aynı broker yada aynı kurumla yapılır. Karşı tarafta aynı işlemi tek seferde yaptığı için, alım satımda herhangi bir kur farkı söz konusu olamaz.Geri dönüşümlü değişimin(Swap) en yaygın kullanım biçim ise aynı anda döviz işlemi ile tarihi belli olan teslim işlemi arasında yapılanlardır. Bankacılık sisteminde bu olay ''sade vanilya swapları'' şeklide adlandırılır. Bir örnek sayeside bu konu daha net anlaşılacaktır. Diyelim ki, firma alacağını ABD doları olarak tahsil etti ve kasasına koydu. Tahsil edilen bu döviz iki ay sonra firmanın başka bir ödemesinde kullanılacaktır. Firma yöneticileri, bu dövizi kasada tutmak yerine bir banka ile swap işlemi yaparak dövizi iki ay sonra tekrar almak şartıyla sattı. Bu durumda firma hem iki aylık süre içerisinde bankanın bu paraya verdiği faizin sahibi oluyor, hemde iki ay sonraki ödemesinin karşılığını hazırda tutmuş oluyor. Firma aynı işlemi swap kullanmadan da yapma olanağına sahiptir. Ancak, piyasa alış kurundan satılan döviz, vade geldiğinde farklı bir kurda olabilir. Bu durum firmaya kur düştüğünde kazanç sağlasada, kurun yükselmesi durumunda ise katlanması gereken bir maliyete sebep olur.Bu yüzden firma yöneticileri tek bir seferde dönüşümlü değişim işlemi yapmak varken, karmaşık ve birbirinden bağımsız iki riskli işlem yapma gereği duymazlar.
Bir başka swap türü de ''vadeli karşılığında vadeli swap''tır. Bu işlemi de bir örnek ile açıklayalım. Diyelim ki, bir Türk firmasının bir banka ile swap sözleşmesi yaparak bir miktar sterlini iki ay vade ile satıp, aynı sterlini üç ay sonra geri alması gibi. Bu Türk firması bu işlemi iki ay sonra elde edeceğini düşündüğü bir satış bedelini, üç ay sonra başka bir ödemede kullanacaksa yapar.
Yukarıda bahsedilen iki örnekte anlaşılacağı gibi, swap işlemleri kur risklerinden kurtulmak amacıyla yapılır. Bu işlem bir tür ödünç alma işlemi şeklinde de düşünülebilir.