Demək olar ki, hər gün rastlaşdığınız, çox yaxşı bildiyinizi və çox yaxşı anladığınızı düşündüyünüz bəzi mövzular var. Belə ki, çox vaxt bu mövzunu daha yaxşı anlamağınızın mümkün olmadığını zənn edirsiniz. Ancaq bəzən elə bir söz eşidirsiniz, elə fərqli izaha şahid olursunuz ki, o çox yaxşı bildiyinizi düşündüyünüz mövzuda əvvəlcə heç düşünmədiyiniz yeni bir pəncərə açılır. Bir anda bütün düşüncələriniz dəyişir. O mövzudakı bütün qaranlıqlar aydınlaşır. Çox yaxşı bildiyinizi düşündüyünüz mövzunu sanki ilk dəfə eşidirmiş kimi yenidən öyrənirsiniz.

İnsanın həyatının fərqli mərhələlərində daim yeni və daha dərin məlumat əldə edəcəyi mövzulardan biri duadır. İman gətirən insan Allah’ın bütün dualara qarşılıq verəcəyini bilir və bu həqiqətə tam yəqinliklə inanaraq iman gətirir. Ancaq insanın Allah’a olan yaxınlığı, imani dərinliyi, qədər anlayışı formalaşdıqca, dua mövzusundakı məlumatları da dərinləşir və formalaşır. Quran ayələrini çox yaxşı bilməsinə baxmayaraq, eyni ayələri təkrarən oxuduğu zaman o ayələri daha yaxşı anlayır. İmanda qətiyyətli olan hər insanın həyatının sonuna qədər bu vəziyyət davam edir.

Dua mövzusunda insanın eşitdiyi zaman ürəyinin açılmasına vəsilə olan məlumatlardan biri də, duanın qədərin açarı olmasıdır. Bu, Allah’ın adətullahının bir hissəsidir. Müsəlmanlar sevgi və şövqlə Allah’dan istədikləri zaman, Allah’ın izni ilə, bu dua reallaşır.

Bu, bir çox insanın bilmədiyi bir sistem və Allah’ın sirridir. Dua edildiyi zaman Allah’ın qədəri hərəkətə keçir. Xüsusilə də birlikdə edilən dua çox təsirlidir. Müsəlmanlar birlikdə, qətiyyətlə və səbəblərə sarılaraq dua etdikdə, insanların reallaşmasına ehtimal vermədikləri hadisələr belə Allah’ın izni ilə reallaşır. Allah dünyanı bu adətullahla yaratmışdır.

Allah insanların qədərin bu sirrini qavraya bilmələri üçün Quranda bir çox nümunə vermişdir: Hz. Yunus (ə.s) balığın qarnında Allah’ı çox zikr edərək dua etmiş və Allah onu bu vəziyyətdən qurtarmışdır. Hz. Musa (ə.s) və qövmü dənizlə Fironun ordusunun arasında qaldıqları zaman hz. Musa (ə.s) Allah’a tam təslimiyyətlə güvənərək dua etmiş, Allah onu və qövmünü möcüzəvi şəkildə qurtarmışdır. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) də dostu ilə birlikdə mağarada ikən Allah’ın sonsuz gücünə könüldən təslim olmuş, Allah onu inkar edənlərin tələlərindən qoruyub qalib etmişdir. Eynilə hz. Yusuf (ə.s) quyunun dibinə atıldığı zaman da Allah ona sonsuz mərhəməti ilə kömək etmişdir. Hz. İbrahim (ə.s) oda atıldığı zaman da yenə Allah’ın sonsuz lütfü təcəlli etmiş və Allah hz. İbrahim (ə.s) üçün odu sərinlətmişdir. Hz. Zəkəriyya (ə.s) isə Allah’a dua etmiş və yoldaşı da, özü də yaşlı olmalarına baxmayaraq, Allah’ın lütfü ilə hz. Yəhyanın (ə.s) doğulması ilə müjdələnmişdir.

Allah peyğəmbərlərinin səmimi dualarına verdiyi qarşılığı Qurandakı bəzi ayələrdə bu şəkildə xəbər verir:

Quranda bəhs edilən bu nümunələrlə öz həyatlarında qarşılaşan bəzi insanlar o ankı şərtlərin dəyişməsinin mümkün olmadığını düşünürlər. Ümidsiz və inancsız olduqları üçün də Allah’ın gücünü lazımi şəkildə təqdir edə bilmir, Allah’a səmimiyyətlə və tam təslimiyyətlə güvənərək dua edə bilmirlər. Bu, insanların qətiyyətli duanın sirrini bilməmələrindən və duanın qədərin açarı olmasından xəbərsiz olduqlarından qaynaqlanır.

Halbuki, Allah diləsə, insanların qəflətə qapılaraq imkansız dedikləri hər şey bir anda reallaşar. Necə keçmişdə Allah elçilərinə, saleh möminlərə kömək etdisə, imkansız zənn etdikləri hadisələr reallaşdısa, bu vəziyyət insanların həyatları üçün də etibarlıdır.

Belə ki, hər insanın həyatında çox istədiyi, lakin reallaşması çox çətin göründüyü vəziyyətlər ola bilər. Bu çətin vəziyyətlər insanı əsla aldatmamalıdır. Duanın qədərin açarı olduğunu və dua edildiyi zaman Allah’ın qədərinin hərəkətə keçdiyini əsla unutmamaq və Allah’a inanaraq istəmək çox əhəmiyyətlidir. Belə ki, Rəbbimiz hz. Musaya (ə.s) yol açdısa, Peyğəmbərimizə (s.ə.v), hz. Yunusa (ə.s), hz. İbrahimə (ə.s), hz. Zəkəriyyaya (ə.s), hz. İbrahimə (ə.s) kömək etdisə, onlar kimi bütün səmimi müsəlmanların da dualarına mütləq rəhməti ilə qarşılıq verəcəkdir.

Bir şeyin reallaşmasını çox istəyən mömin də eynilə hz. Yunus (ə.s) kimi Allah’ı çox zikr edəcək, Peyğəmbərimiz hz. Muhəmməd (s.ə.v) kimi, hz. Musa (ə.s) kimi ən çətin şəraitdə belə “Əlbəttə, Allah bizimlə bərabərdir” deyəcək və heç bir şübhəyə qapılmadan Allah’ın gücünə dərin imanla iman gətirib güvənəcək. Bu zaman Allah’ın duadakı sirri reallaşacaq və Allah’ın izni ilə qədər bu istiqamətdə hərəkət etməyə başlayacaq.

Böyük İslam alimi İmam Rəbbani bir sözündə möminlərə bu əhəmiyyətli həqiqəti bu şəkildə xatırladır: