Alerjik nezle, burun mukozasında meydana gelen alerjik bir reaksiyondur. Burunda kaşıntı hissi ile başlayan ve bunu izleyerek burunda doluluk , yanma, akıntı ve hapşırma krizleriyle kendini gösteren bir tablo yaratır. Genellikle bu duruma akıntılı bir konjunktiva iltihabı (alerjik konjunktivit) da eklenir .

Burnun koku alma dışında akciğere giden havayı ısıtma, nemlendirme ve süzme gibi üç görevi daha vardır. Bu sürekli nezle hali burnun fonksiyonlarını bozan bir tablodur ve burun mukozasında hasara yol açar, burun kanatları kalınlaşır ve burundan nefes almak zorlaşır..

Alerjik nezle, genel popülasyonda %10 oranında , en fazla da genç erişkinlerde görülür Her yaştan çocuk ve erişkin alerjik nezle hastası olabilir.

Alerjik rinitin iki tipi vardır.

Alerjik nezlenin tetikleyicileri; ev tozu, toz akarı dışkısı , tütün dumanı,cilt kepekleri,hayvan tüyleri, ya da ev içindeki küf mantarı sporları gibi enhalasyon alerjenleridir. Etiyolojide genetik faktörler de önem taşır.

Bütün bir yıl boyunca süregelen rinitte çevrede bulunan ev tozu, hayvan tüyleri gibi alerjenler etken olurlar. Nadiren de olsa besin alerjisi olan çocuklarda besinler de alerjik rinit etkeni olabilirler.

Mevsimsel alerjik rinitin (saman nezlesi ) etiyolojisinde polenler ve küfler düşünülmeldir.

Sulu burun akıntısı (rinore), burun tıkanıklığı , hapşırma, burun ve boğaz bölgesinde kaşıntı ve gözlerin yaşarmasıdır.

Bu semptomlardan iki ya da daha fazlası çoğu günlerde , bir saatten fazla sürede varsa allerk rinit kuvvetle düşünülmelidir.

Bulgular hastalığın evresine göre farklı olur. Zamanla burun tıkanıklığı belirginleşir ve hapşırma ikinci plana geçer. Burun tıkanıklığına geniz akıntısı eşlik eder. Alerjik rinitli çocuk burun kaşıntısını önlemek için devamlı burnunu siler, buna ’’ ALLERJİK SELAM ’’denir. Yine kronik burun tıkanıklığı göz altlarında morumsu halkalanma ve torbalanmaya neden olabilir. Ayrıca hastalarda adenoid yüz görünümüne ve yüksek damak gelişmesine de zemin hazırlar.

Alerjik rinit bronşial astımla birlikte görülebilir ancak astımın gelişmesine eğilimi artırmaz. Yıl boyunca alerjik riniti olan kişilerde sık tekrar eden üst solunum yolu enfeksiyonları ve sinüzit görülür. Enfeksiyon alerjik semptomları uyarır , alerji de enfeksiyona eğilimi artırır. Enfeksiyonların uzaması burun ve sinüslerde polip oluşmasına neden olabilir.

Üç haftadan uzun süre iyileşme eğilimi göstermeyen ya da ilkbahar ve yaz aylarında soğuk algınlığı belirtileri olmaksızın gelişen nezle durumlarında alerjik rinit şüphesi vardır ve mutlaka doktora danışılmalıdır.

Alerjik rinitten şüphelenildiğinde, alerjiyi tetikleyen maddeyi bulmak için doktorunuz cilt veya kan testleri yapabilir. Ayrıcı nasal eosinofili olarak adlandırılan burun sekresyonlarında alerji hücrelerinin yüzdesinin ölçümü esasına dayanan bir tanı testi de fikir verebilir.

Hastanın şikayeti ve deri testleri sonuçlarına göre polenlerden ve ev tozundan sakınma önerilir.

Burundaki ödemi ve alerjeni uzaklaştırmak amacı ile tuzlu su spreyleri buruna uygulanabilir.

Tedavide vücudun alerjene karşı tepki verme mekanizmasını baskılayan antihistaminik ilaçlar ve steroid ihtiva eden burun spreyleri kullanılır. Bu ilaçların polen sezonu boyunca kullanılması gerekmektedir.

Alerjik rinitli çocuklar aşı tedavisinden en çok faydalanan gruptur. İmmünoterapi ile deri testleri sonucunda etken olduğu saptanan alerjene karşı vücutta duyarsızlaştırma işlemi yapılarak tedavi sağlanır.