Çocuklarımızın sağlıklı olarak yetişebilmesi için düzenli sağlık kontrollerinden geçirilmesi şarttır. Bebek doğumundan itibaren düzenli olarak doktor takibi altında olmalıdır, özellikle yenidoğan döneminde ve ilk 2 yılda hayati önem taşımaktadır.

Sağlıklı yetişkinlik döneminin temeli, sağlıklı çocukluk döneminde atmaktadır. Bu nedenle özellikle ilk yaşlarda çocukların düzenli aralıklarla hekime götürülüp, büyüme ve gelişmelerinin yakından izlenmesi önem taşır. Sağlıklı çocuklara yönelik kontroller, “çocuğun doktora hasta olmadan götürülerek, hastalıkların tedavi aşamasına gelmeden daha en başta önlenmesi amacıyla yapılan takipler” olarak tanımlanmaktadır.

Bebeklerdeki büyüme hızı çok fazladır. Bu yüzden özellikle doğumdan sonraki 1 yıl bebek iyi takip edilmelidir. Bu yılın takip edilmezi zorunlu dönemi ise yenidoğan dönemidir. Bebekler doğduktan sonra yapılan 5.-7. gün ve 15. gün takipleri boy uzaması, kilo alımı ve baş çevresi gibi veriler açısından çok önemlidir.Persentil eğrisine göre bebeğin yaşıtlarına göre boy, kilo ve baş çevresinin durumu takip edilmektedir.

Bu dönemin en önemli test ve tetkiklerini ise; zeka geriliğine yol açabilen fenilketonüri ve hipotirodi taramaları, işitme testi, doğumsal kalça çıkığı, inmemiş testis, yarık damak-dudak, doğumsal kalp hastalığı, doğuştan gözyaşı kanalı darlığı, gözde enfeksiyon ve göbekte granulom kontrolü oluşturmaktadır.

İlk muayenede aileye aşılar, bebeğin beslenmesi ve bakımına ilişkin ilk bilgiler verilmektedir. İlk 6 ayın aşı takvimi yoğundur. Doğumda ve 1. ayda Hepatit B aşısı; 2, 4 ve 6. aylarda karma ve pnömokok aşıları, yine 6. ayda Hepatit B aşısı yapılmaktadır. 2. ayda verem aşısı, 1 yaşında kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısı yapılmaktadır. 1 yaşından sonra ise aşılara pnömokok, suçiçeği, karma ve Hepatit A aşıları ile devam edilir.

Sağlık bakanlığı aşı takviminde olmayan 2 ve 4. Aylarda yapılan Rotavirüs aşısı da önemsenmektedir. Son yıllarda ülkemizde de ruhsatlanan ve uzun yıllardır Amerika ve Avrupada uygulanan meningokok aşısı da çok önemlidir ve 10. Ay itibariyle uygulanabilmektedir.

İlk yılda aylık kontrollerde aşı uygulamasının yanı sıra, çocuğun büyüme ve gelişmesi nörolojik, psikolojik ve fiziksel olarak değerlendirilir. Yaşına uygun tepkiler verip vermediği ölçülen bebek buna göre, bir bebeğin 2. ayda agu’layarak annesine tepki vermesi, en geç 3 aylıkken başını dik tutabilmesi, ya da 5 aylıkken de destekle ve 7. Ayda desteksiz oturabilmesi gerekir. Kontrollerde özellikle üzerinde durulan nokta ise bebeğin kilo artışıdır. Çünkü başka hiçbir belirti vermeyen üriner sistem sorunları, kilo alımında yaşanan gerileme ile kendini gösterir. Bebekler 6 aylıkken, idrar tahlili yapılır.

1 yaşına kadar bebekler in kan sayımı yapılarak, demir depolarına bakılır. Ayrıca idrar tahlili ve göz muayenesi de yapılır. 1 ve 2 yaş arasında ise, kontrol periyodu 3 aya çıkar. Aşı takvimine göre de aşıları uygulanmaya devam etmektedir. 2-6 yaş arasında ise kontrol periyodunun 6 ayda bir olması önerilir. En geç 3 yaşına kadar her çocuğun tansiyonuna bakılması önem taşır. Anaokuluna başlayan çocukların dışkılarının ise parazit açısından kontrol edilmesi gerekir. Obeziteye meyilli ve ailesinde kolesterol yüksekliği öyküsü olan çocuklarda, 2 yaşında yapılan kontrollere total kolesterol ve trigliserid seviyesini gösteren tahlilleri de eklenir.

Okul döneminde ise 6 ayda bir göz ve diş muayenesi yapılması önem taşır. Boy ve kilo alımının, omurga sağlığının, tansiyon ölçümünün de yapılan kontrollerde dikkatle izlenmesi gerekir. Sağlık kontrollerinin düzenli yapılmasıyla, çocukların hem ruhsal hem de fiziksel açıdan sağlıklı gelişmeleri sağlanır. Bu da okul başarılarını olumlu yönde etkiler.