Yaşa bağlı maküla dejenerasyonu veya YBMD, retinanın merkezinde bulunan bir alan olan makülanın bir hastalığıdır.

Retina, gözün arkasında ışığı tespit eden zardır. Makülada özellikle koniler (rengi tespit eden reseptörler) gibi yüksek yoğunluklu ışık reseptörleri içermektedir ve bu nedenle önümüzdeki cisimleri doğrudan ve detaylı bir şekilde görmemiz için maküla çok önemlidir.



Kişilerin okumasına, yazmasına, araç kullanmasına ve diğer detaylı işleri gerçekleştirmesine yardımcı olmak açısından hayati bir önem taşır. Ayrıca yüzleri tanımamız ve rengi görmemize olanak sağlar.

İki tür YBMD vardır:

Kuru YBMD hastalığın en sık görülen şeklidir. Retinadaki ışık reseptör hücreleri, kişi yaşlandıkça daha az işlev görür. Hücreler yeterli besinleri almaz ve hücre işlevi ürünleri açısından temizlemede daha az etkin hale gelir. Bu da drusen adı verilen ve retina altına biriken küçük anormal depolanmalara neden olur ve retinayı pürüzlü hale getirir.

Zaman içinde, retina hücreleri bozulur ve yakın görme kaybına neden olarak ölür. Bu durum yıllar içinde ilerleyerek meydana gelir. Kuru YBMD’nın üç aşaması vardır:

• Erken YBMD – belirtisiz veya görme kayıpsız küçük – orta derece drusen.
• Orta YBMD – görme merkezinde bulanık nokta gibi erken belirtiler ve okuma için daha çok ışığa ihtiyaç duyulması.
• İleri YBMD – ışığa duyarlı hücrelerin daha kapsamlı bozulması ve görmenin kötüleşmesi.

Islak YBMD, vakaların yüzde on ile 15’ini oluşturur. Aynı zamanda “nörovasküler YBMD” olarak da bilinir, çünkü retina arkasındaki yeni kan damarlarının büyümesini kapsar. Bu yeni kan damarları çok kırılgandır ve bu nedenle sıvı veya kan sızdırabilir, retinayı kaldırır ve bozar. Bu da görmenin bozulması ve ani görme kaybına neden olan skarlaşmayla sonuçlanır. Islak YBMD olan herkes önceden kuru şeklini geçirmiştir. Islak YBMD çok hızlı bir şekilde gelişebilir ve kimin ıslak YBMD olacağını veya ne zaman olacağını tahmin etmek imkânsızdır.

YBMD'ye neyin neden olduğu belli değildir, fakat genetik yatkınlık ile çevresel faktörlerin birleşmesi sonucu oluşması muhtemeldir. Ailesinde hastalık öyküsü olanlar aynı genleri taşıyabileceğinden risk artmıştır.

YBMD olasılığı yaşla birlikte artar, çünkü zaman içinde çevresel etkenlere veya YBMD hastalığı sürecini alevlendiren ve maküla hücrelerindeki hasara katkıda bulunan diğer hastalıklara çok daha fazla maruz kalmaktayız.

Bir gözün diğerinden önce etkilenebilmesine rağmen, genellikle her iki göz de etkilenir. İyi gören göz genellikle etkilenen gözü telafi eder ve yıllar boyu bir sorun olduğu gerçeğini maskeleyebilir. Gözlerde ağrı veya kızarıklık yoktur.

Maküla retinanın ortasında olduğundan, merkezi görüş etkilenir ve hastalarda bazı artık görüş kalır. Bununla birlikte, bu sadece kişinin bakmaya çalıştığı şeyin kenarlarında olur ve bu alandaki odak (ve renk gücü) zayıftır. Daha net görmek için kişi görüşünün ortasına ne getirmeye çalışırsa çalışsın, görüntü karanlıktır veya yoktur.

Detaylı, berrak bir görüş gerektiren her türlü faaliyet kısıtlanmaktadır ve hastalığın geç dönemlerinde görüş kuvvetinin kaybı o kadar şiddetlidir ki hastaya kısmi kör veya kör olarak kaydolması teklif edilir.