İğne oyası
 

https://upload.wikimedia.org/wikiped...yas%C4%B1.jpeg

İğne Oyası

Dünyada “Türk danteli” olarak bilinen iğne oyası; ipek iplikten iğne ile oluşturulan üç boyutlu kenar dantellerine verilen addır. İğne oyaları, herhangi bir tekstilin, ki bu genelde eşarp olmaktadır, kenarına oya olması amacıyla yapılan dantellerdir. Bağımsız ve tek başına kullanımı bu nedenle çok fazla söz konusu olmamaktadır.
“El emeği göz nuru” tanımına en fazla uyan el işlerinden biri olan iğne oyaları, Anadolu’da birçok ev hanımı tarafından yoğun şekilde üretilen bir elişi olup, bazı yörelerde aynı zamanda alım satımı yapılan bir ticari mal hüviyetindedir.
El sanatları, bir ulusun kültürel kişiliğini yansıtması bakımından önemlidir. El sanatları ile toplumda dostluk, arkadaşlık, yardımlaşma gibi değerler de yaşamış ve yaşatılmıştır.
Anadolu kadını duygularını renklere ve oyaya dönüştürmüştür. İğne oyası, düğüm düğüm işlenerek sevgiliye, hasrete, umuda, istek ve dileklere ulaşmak için kullanılmıştır. Çok zengin çeşide ve geçmişe sahip olan iğne oyaları, sadece süs eşyası olarak değil kişinin duygu ve düşüncelerini ifade etme aracı olarak da kullanılmıştır.
İğne oyasının esası, ipek iplik kullanılarak, iğne ile atılan minik düğümlerin biriktirilmesi ile belirli şekillerin oluşturulmasıdır. İğne oyasında kullanılan bu düğümlerin kare ve üçgen olmak üzere iki ayrı şekli söz konusudur.
İğne oyalarında esas ipek iplik kullanılması olmakla beraber, pamuklu iplikle, naylon iplikle de bu sanatın icra edildiğine şahit olunmaktadır. Ayrıca, boncuk, misina gibi süslemeye yardımcı malzemeler de oyanın içine, oluşturulan desene uygun olarak dahil edilmektedir. Oya bitirildikten sonra üç boyutlu şeklini en iyi şekilde yansıtabilmesi ve daha hoş görünmesi için kolalanır.
İğne Oyası İğne oyalarının boyutlu yapısı ve süsleyici niteliği ile el sanatlarımız içinde önemli bir yeri vardır. Geçmişi çok eskilere dayanan iğne oyaları dünya literatürüne ‘‘Türk Danteli’’ olarak girmiştir. İğne oyalarının Anadolu’da çok eskilere dayanan belgeleri bulunmuştur. Avrupa ülkelerinin dillerinde ‘‘oya’’ sözcüğüne rastlanmamıştır.
Tanımı Oya; iğne, tığ, firkete ve mekik kullanılarak ince iplik veya ipek iplikle yapılan ilmeklerden oluşmuş ince örgü danteldir. İğne oyası; iğne ile kumaş, kalın iplik ve zincir üzerine düğüm atılarak yapılan örgü türüdür. İğneye takılı ipliğin oluşturulan küçük gözeneklerden geçirilip sıkıştırılması ile meydana gelen düğümlerin devam ettirilmesiyle yapılan bir el işidir.
İğne oyasının sıklıkla uygulandığı yerler şu şekildedir:
Eşarplar / Baş örtüleri Oda takımları Yatak örtüleri Mendiller Abajur etekleri, vb.