Kuzey Amerika Kızılderili boncuk işi örnekleri


Boncuk işi ya da boncukişi (İngilizce: beadwork), boncuk tanelerine genellikle iğne kullanılarak iplik ya da tel geçirilerek, birbiriyle ya da bir nesneye örülerek ya da burularak yapılan süsleme sanatı. Daha çok kolye, bilezik gibi takı ya da yazma, şapka, gömlek, pantolon, havlu gibi tekstil süslemede kullanılır. Duvara asılmak için pano gibi ya da biblo heykelcik olarak da kullanılır.

Oklu kirpinin ok denen dikenleriyle yapılan kirpi işi cam boncuklar beyaz Avrupalılarca getirilmeden önce Amerika Yerlileri arasında oldukça yaygın olan doğal süsleme biçimiydi[1]. Daha sonra kirpi işi yerine boncuk işi revaçta olmuştur. Avrupalılar cam boncuk getirmeden önce de Kuzey Amerika Kızılderilileri denizdişi kabuğu gibi denizkabuklarını boncuk olarak kullanmışlardır. Alaska Atabaskları Avrupalılarla karşılaştıktan sonra zenginlik sembolü olarak tasarımlarda boncuk kullanılmaya başlanmıştır. Bu boncuklar Avrupalılarca değiş tokuş yöntemiyle Alaska içlerine sokulmuştur. Boncuklarla birlikte yeni tasarım yolları da açılmıştır ve bunlardan biri de Kanada'daki Katolik misyonerlerce 19. yüzyılda Alaska'nın batısına kadar yerlilere öğretilen çiçek tasarımlarıdır. Bu boncuk işi çiçek tasarımları günümüzde de yapılmaktadır[2]. Alaska yerli sanatı içinde Guçinler daha çok boncuk işiyle (naagąįį) dikakti çeker. Koyukonlarda da boncuk işi (nedenaałt’onee) görülür.

Sığın kılından boncuklu kutu, Alaska yerli sanatı, Fairbanks, Alaska