Bir sabah uyandınız, yatağınızdan kalktınız, dişlerinizi fırçalamak için aynanın karşısına geçtiniz ve dişlerinizin yamuk olduğunu fark ettiniz. Ne yaparsınız?
Yrd. Doç. Dr Göksu Trakyalı
Ortodonti Uzmanı
Ortodonti uzmanına gittiğinizde ısrarla “Radyografi çektirdiniz mi?” veya “tomografiniz var mıydı?” diye sorulan sorular sizi şaşırtmasın… Radyografi ya da tomografi istenilen hastaların “ben aynaya bakınca hangi dişimin yamuk olduğunu fark ettim, diş hekimi ağzıma bakınca bunu anlayamıyor mu, ya da emin olamıyor mu acaba?” diye düşünür.
Titanik’in çarptığı ve gemiyi batıran buz dağını hepimiz biliriz, denizin dışında kalan küçük tepecik deniz suyunun altında kalan ve göremediğimiz kocaman buz kütlesinin sadece tepesidir. Kemik içi ancak radyografiler ile görülebilir. Belki o yamuk dişi iten kemik içinde yatay bir pozisyonda duran yirmi yaş dişidir, belki de fazla sayıda oluşmuş veya kemik içinde gömülü kalan bir dişiniz vardır. Sadece ağız içi muayene ile sebebi tam anlamak imkânsız olabilir. İlk muayenede alınan panoramik radyografiler bize bu konuda yardımcı olabilir. Panoramik radyografi ve ağız içi muayenenin sonunda tespit edilen gömülü diş veya benzeri durumlarda üç boyutlu tomografi ayrıntılı bir inceleme için iyi bir araçtır. Bir başka radyografi tekniği olan sefalometri ile ise kafa kaidesi ve çene ilişkilerinin, ortodonti uzmanlık eğitimi sırasında öğretilen bazı özel analizler ve ölçümler yardımı ile incelenebilir. İlişkilerde bir sapma tespit edilirse, iskelet yapıyı da ilgilendiren daha kapsamlı bir tedavi planı tercih edilir.
Büyümeleri devam eden çocuklarda çene ilişkilerini düzeltmeye yönelik bir tedavi planlanacaksa büyüme tahmini yapmak amacı ile el-bilek radyografisi alınır. Bu radyografilerde belirli bazı parmak ve bilek kemiklerine bakılarak hastanın yaklaşık büyüme oranının hangi evresinde olduğu ve tahmini olarak büyümenin ne kadar devam edeceği belirlenir, tedavi planlamaları bu verilere göre şekillendirilir.