‘İlizarov’ yöntemiyle boy kısalığı ve çarpık bacaklar, ameliyat yarası açılmadan tedavi edilebiliyor. Hastalar, ameliyattan 2-3 gün sonra taburcu olabiliyor, işlemin ertesi günü ayağının üzerine basabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mehmet Kocoğlu, cücelik ve bacak eğriliklerinde uygulanan yöntemi anlattı: “Kemiğin büyüme dokusundaki bozukluklar, büyüme hormonundaki eksiklik, çocuğun erken ergenliğe girmesi, hormonlar nedeniyle uzamanın erken kesilmesi ve genetik özellikler, boy kısalığının en önemli nedenleri.
Çocuklarda cüceliğe neden olan kemik hastalıkları ‘akondroplazi’ ya da ‘hipokondroplazi’, uzun kemiklerin büyüme kıkırdaklarının yavaş büyümesine neden olan bir hastalık. Genetik olarak geçen bu hastalıkta; gövde, baş, leğen kemiği yani vücudun yassı kemikleri büyümeye devam ederken, kol ve bacaklar yani uzun kemikler kısa kalıyor. İlaca yanıt vermeyen hastalığın tedavisi, ilizarov yöntemiyle bacak ve kolların uzatılmasıyla sağlanıyor.
Dört yaşından itibaren başlıyor Ağır vakalar hemen doğuştan, hafif vakalarsa 3-4 yaşından itibaren kendini gösteriyor. Dört yaş civarında uzatma tedavilerine başlanıyor. İlizarov tedavisinin ana prensibi, kemiklerde düşük enerjili kırık oluşturarak bunların dışarıdan vidalarla ve tellerle tespit edildiği cihazlarla günde 1 mm. uzatma sağlanması prensibine dayanıyor.
İlk seans dört yaşları civarında, ikincisi de 10-12 yaşları arasında, ergenlik öncesinde gerçekleştiriliyor. Bu arada 7-8 yaşlarında kollar da kısa kaldığı için onlar da uzatılıyor ve nihai uzatma, gerekirse 18-19 yaşında erişkinliğe giriş aşamasında yapılarak, tedavi tamamlanıyor.
Hasta cücelikten çıkıyor Cüceliklerde 15-16 cm.’den 20 cm.’ye varan uzatmalar yapılıyor. Çocuklar ilk uzatmayla yaşıtlarını yakalıyor. Uzatmalarla, çocuğun boyu, standardın en alt seviyesine getirilmeye çalışılıyor. Türk ırkı için bu uzunluk; 1.55-1.60 arası.
Hasta böylece cücelikten çıkıyor, yalnızca kısa boylu oluyor. Bu işlemin uygulanmasındaki amaç; sosyal yaşamda dışlanmaması, toplu taşıma araçlarında rahat hareket edebilmesi, elektrik düğmesine ulaşabilmesi, normal klozeti kullanabilmesi ve lavaboda ellerini yıkayabilmesi gibi günlük aktivitelerini zorlanmadan gerçekleştirebilmesi.
Erken ergenlere müdahale Hormonal eksiklikler ya da ergenliğin çok erken başlaması nedeniyle çocuğun kısa kalması aileleri harekete geçirerek, doktora başvurmalarına neden oluyor. Çünkü anne babayla çocuk, boy kısalığı nedeniyle sürekli çatışma içine giriyor. Ailelere bu durumda büyüme kıkırdağının kapanması için beklenmesi tavsiye ediliyor ve sonra da; yüzme, su topu ve basketbol gibi aktiviteler öneriliyor. Birey 18-20 yaşlarında uzatma yöntemlerinden biri uygulanıyor.
Böbrek yetmezliği bacak eğriliği yapıyor
Trafik kazaları ve enfeksiyon sonrası yetersiz tedaviler sonucu, bacaklarda eğrilikler, eşitsizlikler, uzunluk farkları ortaya çıkabiliyor. Bacak eğriliklerine hormonal ya da metabolik hastalıklar yol açabiliyor. Böbrek yetmezliğine bağlı olarak raşitizm de gelişebiliyor. Bir başka önemli neden de, genetik.
Erişkin bacak eğriliklerinde dış tespit cihazları yardımıyla düzeltmeler yapılıyor. Ameliyat öncesi planlama burada büyük önem taşıyor. Ameliyatlarda bir santimetrelik küçük kesiler açılıyor. Hastalar, işlem sonrasında kısa sürede ayağa kalkabiliyor, ciddi ağrı sorunları yaşamıyor, yara oluşmuyor ve enfeksiyon riski azalıyor.
Hasta ameliyatın ertesi günü ayağının üzerine basabiliyor ve 2-3 gün içinde de taburcu ediliyor. Açık ameliyat döneminde hastanın aylarca hastanede kalması ve 3-4 aylık yatak istirahatı sorunu da tarihe karışıyor.
Estetik görünüm bozulmuyor
Kemikler düzeltildikten sonra kemik iliğinin içine konan bir çivi ya da kemiğin üzerine yapışan bir plakla tespit yaparak, yine ameliyat yarası oluşturmadan bir santimetrelik kesilerle bu işlemi gerçekleştiriyoruz. Hastaları hemen ayağa kaldırıyoruz. Bacaklardaki eğrilik tamamen düzelmiş oluyor, kan kaybı yaşanmıyor, estetik anlamda hastayı rahatsız edecek bir görüntü ortaya çıkmıyor. Kesi küçük olsa bile özellikle kadın hastalarda herhangi bir yara izi kalmaması için azami özen gösteriliyor. Hastaların talep etmesi durumunda ameliyat, plastik cerrahlarla birlikte gerçekleştiriliyor ve kesi yerleri estetik olarak kapatılıyor.”